Motoryka mała określa zespół wszelkich czynności, które są wykonywane przy pomocy rąk. Motoryka mała nie jest cechą wrodzoną, którą dziecko posiada już po urodzeniu. Każdy człowiek musi wykształcać i doskonalić motorykę małą. Aby proces kształcenia i doskonalenia był jak najbardziej skuteczny, powinien zacząć się w możliwie najwcześniejszym etapie życia. Początkowo dziecko uczy się chwytania zabawki, następnie układania klocków, trzymania sztućców, kolorowania aż do nabywania umiejętności pisania czy zawiązywania sznurowadeł. Motoryka mała jest wykształcana poprzez swobodny ruch i codziennie czynności, ale także w trakcie konkretnie ustalonych i wymyślonych w tym celu zabaw.

"Etapy rozwoju motoryki małej

Dziecko 0-12 miesięcy

W ciągu pierwszego roku życia, niemowlę z noworodka, nieporadnie machającego rączkami, zamienia się w małego człowieka, który potrafi świadomie posługiwać się paluszkami. Choć w pierwszych miesiącach ruch wydaje się być nieporadny – już u półrocznego dziecka możemy zaobserwować jak chwyta i przekłada z rączki do rączki grzechotkę, jednocześnie ją potrząsając. Bliżej pierwszych urodzin z radością wkłada mniejsze przedmioty do większych, czy zaczyna chwytać łyżkę podczas jedzenia.

Dziecko 1-3 lata

Dzięki koordynacji wzrokowo-ruchowej pojawia się precyzja ruchów wykonywanych palcami. Dziecko chętnie ustawia klocki jeden na drugim i buduje w ten sposób piramidy, umie wkładać kuleczki do butelki o stosunkowo wąskiej szyjce, uczy się odpinania i zapinania guzików. Doskonali także posługiwanie się sztućcami oraz przedmiotami codziennego użytku. Z chęcią sięga po kredki i rysuje bazgroły lub proste linie albo bawi się plasteliną łącząc kolory czy tworząc nieregularne wzory.

Dziecko 4-6 lat

W tym wieku dzieci zazwyczaj zaczynają edukację przedszkolną. To czas, kiedy sięgają po nożyczki, kredki czy wykonują prace plastyczne. Sprawne trzymanie kredki w prawidłowy sposób czy obsługa nożyczek jest bardzo ważna. W trakcie zajęć lub zabaw w domu, maluch umie narysować kształty geometryczne, prosty szlaczek czy wykonać nawlekanie koralików na nitkę. Układanie puzzli nie powinno stanowić problemu, a czynności samoobsługowe (w tym samodzielne jedzenie) nie powinny sprawiać trudności               źródło: mgr Natalia Jurgielewicz

Związek małej motoryki i rozwoju mowy dziecka.

Istnieje duże powiązanie między ruchami dłoni i mową. Ośrodek mowy w mózgu znajduje się w pobliżu tego, który odpowiada za poruszanie dłońmi. To sprawia, że podczas wykonywania precyzyjnych ruchów palcami, dochodzi do angażowania struktur mózgowych, znajdujących się w pobliżu tych odpowiadających za rozwój mowy. W ten sposób następuje pośrednie działanie ruchu rąk na rozwój mowy. Poza tym oba te ośrodki zajmują dość duże obszary reprezentacji w korze mózgowej.

Kształtowanie się motoryki małej jest złożonym procesem.  Jej nieprawidłowy rozwój może prowadzić do różnych zaburzeń mowy. Z tego powodu nie wolno lekceważyć problemów związanych z wykonywaniem precyzyjnych czynności dłońmi przez dziecko.